Beweegtuin Winsum: functie voor het hele dorp

Verpleeghuis De Twaalf Hoven in Winsum dankt zijn naam aan twaalf mooie binnentuinen. Toch is de blik van locatiemanager Marianne van den Broek en psycholoog Jaap Bouwman vooral naar buiten gericht. “Met onze Beweegtuin willen wij niet alleen onze bewoners maar ook andere mensen in het dorp in beweging krijgen.”

De wens om naast de twaalf binnentuinen ook een Beweegtuin te realiseren, komt volgens Jaap Bouwman voort uit de visie van het verpleeghuis. “Bij De Twaalf Hoven vinden wij dat mensen moeten kunnen leven zoals ze dat altijd gedaan hebben. Tegelijk zien we dat bewoners hier veel te veel binnen zitten en te weinig bewegen. Terwijl we allemaal weten hoe belangrijk bewegen is voor mensen met dementie. Door fysieke en geestelijke achteruitgang verliezen deze mensen het initiatief. Het is dus aan ons om bewegen te blijven stimuleren. Met de Beweegtuin hebben we echt iets aansprekends om de mensen over de drempel te trekken.” 

Hoe is de Beweegtuin gerealiseerd

De Beweegtuin is er inmiddels. Hoe heeft Winsum dat voor elkaar gekregen? Marianne: “Destijds was er een Sportimpuls subsidie beschikbaar voor het realiseren van een Beweegtuin. De kans om zo’n subsidie te krijgen wordt groter naarmate je meer partners betrekt. Wij hebben daarom contact gezocht met de gemeente, met sportverenigingen, met buurtverenigingen én met het gezondheidscentrum dat pal naast ons zit. Vervolgens hebben we tijdens een bijeenkomst van Nijha uitleg gekregen over hoe je een Beweegtuin het beste van de grond krijgt. Zij zijn de specialist op dat gebied. We zijn van begin tot eind uitermate goed begeleid door Nijha.” 
Trainen op eigen risico

Het hele dorp komt in de Beweegtuin

De Twaalf Hoven sleepte de subsidie binnen en kon hun Beweegtuin realiseren. Marianne legt uit hoe zij de partners betrokken houden. “Wij vinden dat een Beweegtuin een functie moet hebben voor het hele dorp. Het gaat er niet alleen om dat onze bewoners naar buiten gaan, maar ook dat we mensen uit de wijk naar ons toe halen. De Beweegtuin ligt midden tussen onze nieuwe gebouwen. Dwars door de Beweegtuin heen loopt een paadje dat door mensen uit het dorp veelvuldig gebruikt wordt om te wandelen of hard te lopen. De gemeente heeft dit zelfs als recreatiegebied aangewezen. Op deze manier creëren wij op natuurlijke wijze een prachtige verbinding tussen het dorp en De Twaalf Hoven.”

Alle doelgroepen in beweging krijgen

Elke partner is verantwoordelijk om z’n eigen doelgroep in de Beweegtuin te krijgen. Dus wij moeten zorgen dat wij vanuit De Twaalf Hoven onze bewoners in beweging houden. De gemeente moet zorgen - met de buurtsportcoaches - dat mensen uit het dorp deze kant op komen. En de fysiotherapiepraktijk naast ons moet z’n eigen verantwoordelijkheid nemen als zij willen dat mensen onder begeleiding hier komen oefenen. Het is ons gelukt om een flink aantal vrijwilligers aan te trekken speciaal voor de Beweegtuin, die vijf dagen per week, ’s morgens en ’s middags, in de Beweegtuin actief zijn. Ze hebben een speciale training gehad hiervoor. Ze halen de bewoners op en nemen ze mee om lekker even te bewegen buiten.” 

Ook de families van de bewoners zijn blij

De bewoners van De Twaalf Hoven zijn heel enthousiast, vertelt Jaap. “Wat ik persoonlijk heel mooi vind is dat ook families zeggen: ‘Mooi, we gaan er even uit met vader of moeder.’ Vaak is er binnen al snel geen gesprek meer, maar komt dat buiten in de Beweegtuin wel op gang”, aldus Jaap. “Wat ik zie is dat de tuin veel ideeën oplevert”, vult Marianne aan. “Er is inmiddels ook een moestuin aangelegd door een enthousiaste vrijwilliger. Ze bedenken nu weer dat ze een marktkraam gaan neerzetten om daar de groente te verkopen. We zitten in de goede flow. De volgende stap is dat we doorgroeien naar een Beleeftuin.” 

Doorgroeien naar een Beleeftuin

Marianne: “In een beleeftuin gaat het niet alleen om bewegen maar ook om beleven. We hebben bijvoorbeeld daarvoor met eigen mensen een oud schuurtje opgeknapt. Je komt daar om te zitten, om een praatje te maken, koffie te drinken en om te genieten van het weer, de geur van planten, enzovoorts. Dat is ook iets waar Nijha op hamerde: creëer iets wat aantrekkelijk is om naartoe te gaan. Zo’n tuin moet prikkelen”, stelt Marianne. “Dat heb ik ook als meerwaarde van Nijha ervaren: het ging nooit over het kopen van beweegtoestellen maar altijd over het realiseren van een mooie tuin. Daarbij bieden ze goede beweegprogramma’s en zijn ze in staat om vrijwilligers en fysiotherapeuten te trainen. Dat zijn belangrijke voorwaarden om een Beweegtuin te laten leven”, besluit Jaap.

Tips van De Twaalf Hoven 

Denk verder dan de tuin alleen. Denk ook na over de volgende stap: wat ga je ermee doen. 
Vind partners die belang hebben bij een Beweegtuin, zoals de gemeente, buurtsportcoaches en verenigingen. 
Zet niet in op kinderen, want dan gaan de ouderen zitten. 
Ga gewoon eens vrijblijvend met Nijha aan tafel, ze zijn expert op het gebied van bewegen en Beweegtuinen.

Meer weten over de beweegtuinen van Nijha?